ACTAEON

I.

ACTAEON

Melissi Corinthii fil. aequalium suorum longe formosissimus ac pudentissimus: cuius multi amatores fuerunt, prae ceteris Archias de Heraclidarum familia, divitiis et opibus super ceteros Corinthios pollens: quem cum pellicere non posset, vim statuit adhibere, ac puerum rapere. Ita comissabundus ad Melissi aedes profectus est cum amicorum et servorum agmine, tendebatque abducere puerum: Sic obluctantibus patre et amicis, accurrentibusque insuper vicinis ac retrahentibus, Actaeon laceratus interiit. Plut. in Amatoriis.

II.

ACTAEON

fil. Aristaei, ex Autonoe coniuge, unde Autonoeius heros ab Ovidio dictus est. Venationi addictus, cum in Valle Gargaphie ad fontem limpidum recessisset, a Diana nuda conspecta convitiis lacessitus est, atque in cervum mutatus, quem sui ipsius canes discerpserunt. De quo figmento sic scribit Fulgentius. Anaximenes, inquit, qui de picturis antiquis disseruit, ait l. 2. Actaeonem venationem dilexisse, qui, cum ad maturam pervenisset aetatem, consideratis venationum periculis, i. e. quasi nudam artis suae rationem videns, timidus factus est. Sed cum venandi periculum fugeret, affectum tamen canum non deposuit: quos inaniter pascendo, pene omnem substantiam perdidit, et ob hanc rem a suis canibus devoratus est. Quamquam de Actaeone aliter in Commentariis Apollonii l. 4. Ipsum scil. non Aristaei, sed Melissi filium: nec a canibus suis pro cervo, sed a Bacchi Orgia celebrantibus laniatum fuisse traditur. Sed receptior est Ovidii sententia, ait enim, l. 2. Trist. Eleg. 1.

Inscius Aclaeon vidit sine veste Dianam,

Praeda suis canibus non minus ille fuit:

Itemque Senecae in Theb. Act. 1. v. 13.

Qua peragrati celer

Per saxa montis iacuit Actaeon sius

Novae praeda canibus.

Ex quo subit illud Claudiani in Ruf.

---- Aut subito mutatum Aotaeona cornu

Traderet insanis Latonia virgo molossis.

Etiam hoc Silianum. l. 12.

Fama est, cum laceris Actaeon flebile membris

Supplicium lueret, spectatae in fonte Dianae,

Attonitum novitate mali fugisse parentem

Per freta Aristaeum. ----

Haec fabula nos ad beneficia in bonos viros conferenda adhortatur, ac retrahit a bene merendo de ingratis, qui saepius pro acceptis beneficiis, simultatis causas aucupantur, seque, vel quavis levissima de causa iratos fingunt, ut sie deletum appareat quidquid in eos collatum est. Er canibus cerre eiusmodi adulatores aptissime comparantur. Monemur praeterea, ne simus curiosi in rebus ad nos minime pertinentibus, quoniam multis perniciosum fuit res arcanas aliorum cognovisse, aut principum civitatum, summorumque virorum, aut Dei praecipue, cum vel minima suspicio arcanorum eiusinodi conscios facile possit opprimere. Actaeonis ossa Orchomenios olim horrendô phantasmate liberârunt, quod saxum magnum gestans, totam regionem vastabat: unde accolae Delphos profecti acceperunt ab Oraculo, ut omnia Actaeonis ossa absportarent, caque sepelirent; quô factô; ilico liberati sunt. Pausanias. Plut. autern in Sertorio, duos ait Actaeones fuisle, alterum a canibus, alterum ab amatoribus discerptum. Cadmi nepos dicitur Ovidio Met. l. 3. item Hyantius, siquidem Boeo ii, unde oriundus erat, antiquitus Hyantes vocabantur, Plin. l. 4. c. 7. A Nonno in Dionysiacis, κυνοςπὰς dicitur. h. e. a canibus discerptus; θρασὺς, audax, λαγωβόλος, lepores imbetens; φιλοσκόπελος, amans scopulos; λεοντοφόνος; leonum occisor. Nic. Lloydius. Huius, ut et Diomedis Thracis, fabulam enucleans, Theo Sophista Progymnasm. c. 6. Διομήδης δὲ θρᾷτρ, inquit, εἰς ἱπποτροφίαν ἐτραναλωθεὶς ἐλέχθη ὑπό τῶ αὑτοῦ ἵππων ἀπολωλέναι κατα δὲ τὸν αὐτὸν λόγον, καὶ Α᾿κταίαν ὑπὸ τῶ κυνῶν, Diomedes autem Thrax, quod in equis alendis bona sua consumpsisset, ab equts devoratus dictus est: quemadmodum a canibus Actaeon. Neque aliter de Actaeone Plaephatus, qui proin praeda canum non minus eleganter dicatur; quam praeda caballerum, Praetor ille Ludos edens, apud Iuvenalem Sat. 11. v. 193.

Interea Megalesiacae spectacula mappae,

Idaeum sollenne colunt, sinnlisque triumpho

Praeda caballorum Praetor sedet ----

Nempe Praetor hic, dum triumphantis ritur habituque Circensibus praesideret, magnum se virum putabat, quum revera esset caballorum Praeda, h. e. prodigâ illâ impensâ in equis aurigisque alendis, exercendis, producendis comederetur miser, patrimonium exhauriret, interiret etc. Vide Ioh. Frid. Gronov. Observation. l. 4. c. 24.